INZET KADERLEDEN REDT UITZEND-CAO

Het viel opnieuw niet mee, maar hij ligt er wel: de nieuwe uitzend-cao. En het resultaat mag er zijn ook, vindt FNV Flex-bestuurder Karin Heynsdijk. ‘Zonder de inspanningen van onze kaderleden hadden we dit nooit bereikt.’

‘Het was weer moeizaam, zoals altijd’, verzucht FNV Flex-bestuurder Karin Heynsdijk. ‘Duwen, trekken en wat al niet meer; we zijn het gewend. Maar omdat onze kaderleden tijdens het cao-traject op diverse momenten aan de werkgevers persoonlijk hebben verteld waarom een goede cao nodig is, hebben we het overleg uiteindelijk naar tevredenheid kunnen afronden. Hun woorden hebben indruk gemaakt.’

Ere wie ere toekomt, vindt Heynsdijk. Natuurlijk, zij en haar collega vakbondsbestuurder Marije Ottervanger hebben aan de cao-tafel waren hun huid duur verkocht. Maar zonder de ruggensteun van al die uitzendkrachten die namens FNV Flex tijdens verschillende gelegenheden hun stem hebben laten horen, had het resultaat er ongetwijfeld anders uitgezien. Minder goed.

Al bij de aftrap

De inbreng van de FNV-kaderleden begon al bij de aftrap van het cao-overleg. Vier van hen overhandigden namens FNV Flex de inzet van de bond aan de vertegenwoordigers van de uitzendkoepels ABU en NBBU. Ze verteldenwat het voor hen persoonlijk betekent om uitzendkracht te zijn: onzekerheid, financiële krapte, weinig zeggenschap, geen of weinig pensioenopbouw, (in het geval van arbeidsmigranten) discriminatie en slechte huisvesting… Het waren indrukwekkende verhalen die de toehoorders niet onberoerd lieten.

Omdat de nieuwe cao moest gaan gelden vanaf 1 januari 2023, was het streven de afspraken daarin al voor 1 juli 2022 gemaakt te hebben. De uitzendbureaus hebben naar eigen zeggen immers een half jaar nodig om nieuwe afspraken “ingeregeld” te krijgen. Maar net als in voorgaande jaren lukte het ook nu weer niet om de streefdatum van 1 juli te halen. Daarvoor lagen de werkgevers te vaak en te veel dwars.

Daarop startte FNV Flex met een petitie om de vaart in het cao-overleg te houden én om de eigen eisen verder kracht bij te zetten. Ruim 4.500 uitzendkrachten tekenden deze petitie waarin de werkgevers werden opgeroepen goede afspraken te maken over gelijke beloning, pensioen, zekerheid, ziekteregeling en zeggenschap.

Persoonlijke verhalen

Ook de overhandiging van de petitie aan de voorzitters van ABU en NBBU ging gepaard met persoonlijke verhalen van uitzendkrachten. Onder wie Nienke: ‘Het is ongelooflijk vervelend om elke maand onzeker te zijn over je inkomen. Dat maakt dat je niet ver vooruit kunt kijken. Het voelt onstabiel en wankel. De waardering voor uitzendkrachten schiet echt te kort. We moeten er echt voor strijden blijkbaar en dat is gek. We werken er immers hard genoeg voor.’

En Anja (zie ook het kaderbericht elders op deze pagina), die al dertig jaar werkt als uitzendkracht: ‘Ik heb er zelf voor gekozen om als uitzendkracht te werken, maar dat betekent nog niet dat je me zomaar mag uitwringen. Uitzendkrachten zijn geen handelswaar. Het uitzendbureau staat niet achter de uitzendkracht, maar is continu bezig om de inlener te pleasen. Maar voor mij gaat het om mijn bestaanszekerheid. Ik ben geen verdienmodel!’

Yvonne nam het op voor de arbeidsmigranten: ‘Het is verschrikkelijk hoe zij wonen. Ze betalen honderden euro’s per maand voor een krot. Ze moeten soms zelfs hun slaapkamer delen met een onbekende. Koeien bij de boer hebben het soms beter! Ik schaam me er echt voor dat dit kan in Nederland. Het wordt tijd dat uitzendbureaus, maar ook inleners, hun ogen openen en zorgen voor goede huisvesting voor een realistische prijs. De mensen die bij je werken, daar heb je ook voor te zorgen.’

Gouden draaideur

Ook overhandigden kaderleden namens FNV Flex voor de eerste keer een Gouden Draaideur aan de uitzendwerkgevers ABU en NBBU. Dat gebeurde in Den Haag, op het kruispunt tussen het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en een vestiging van uitzendbureau Randstad. De bond vroeg hiermee opnieuw aandacht voor de slechte positie die veel uitzendkrachten op de arbeidsmarkt hebben.

Karin Heyndijk: ‘Uitzendkrachten fungeren als de smeerolie van de economie, maar ook als boksbal: ze vliegen er in economisch slechtere tijden als eerste uit. Nog steeds krijgen ze flex-contract na flex-contract zonder uitzicht op een vaste aanstelling. Die zogeheten draaideurconstructie zorgt voor onzekerheid terwijl met zekere contracten uitzendwerk wel aantrekkelijker zou kunnen zijn. Vaste banen moeten worden ingevuld door werknemers met vaste contracten, is de afspraak tussen werkgevers en werknemers. Uitzendbureaus hebben hierbij een belangrijke taak om meer mensen aan vast werk te helpen, maar ze doen nog te weinig.’

Akkoord over nieuwe cao

Een week na de laatste vakbondsacties kon op de valreep, tijdens het laatste geplande cao-overleg, alsnog een akkoord worden gesloten. Heynsdijk: ‘Met dit akkoord wordt een nieuwe stap gezet richting verdere verbetering van de positie van uitzendkrachten in Nederland. Dat de relevante werkervaring van uitzendkrachten gaat meetellen bij hun inschaling, is één van de belangrijkste afspraken. Daarmee komt er niet alleen meer loon maar ook meer waardering voor de kunde en ervaring van een grote groep werkenden. Andere belangrijke punten van het akkoord zijn betere vergoedingen, toeslagen en periodieken en een langere termijn voor het opeisen van een transitievergoeding. Ook worden uitzendkrachten beter beschermd bij ziekte. Vanaf 1 juli 2023 hebben uitzendkrachten met een fase A 1-2 contract recht op twee jaar aanvulling op het loon. Tot 90 procent in het eerste jaar en 80 procent in het tweede jaar. Dat recht duurt ook voort als de uitzendovereenkomst is beëindigd. Hier betaalt de uitzendkracht wel een kleine premie voor, maar het is belangrijk dat er nu een goed vangnet komt. Want door korte contracten vallen uitzendkrachten bij ziekte al snel 30 procent terug in loon.’

Een aantal zaken ligt nog wel op tafel. De werkgevers en bonden zijn onder meer nog bezig de afspraken rond betere pensioenen voor uitzendkrachten nader in te vullen. Hetzelfde geldt voor afspraken over de huisvesting van arbeidsmigranten. Het is de bedoeling dat hiervoor uiterlijk 1 januari 2024 nieuwe regels gaan gelden waarmee wordt voorkomen dat uitzendbureaus zelf verdienen aan het huisvesten van deze mensen.

Zie voor het volledige cao-akkoord www.fnv.nl/flex.